W ruchu pracowniczym coraz głośniej podnoszoną kwestią jest skrócenie tygodnia pracy o jeden dzień. Za taką zmianą przemawiają różnorodne argumenty – na stronie OPZZ (którego nie jesteśmy entuzjastami) czytamy między innymi, że skrócenie tygodniowego wymiaru pracy do 32 godzin pozytywnie wpływa na wydajność i kreatywność pracowników – ale przede wszystkim pozwala im na większe zaangażowanie w życie rodzinne i społeczne oraz tworzy nowe miejsca pracy[1]. W dobie atomizacji społeczeństw postindustrialnych są to wartości nie do przecenienia.
Wątek skrócenia tygodnia pracy pojawił się ponownie w dyskursie za sprawą pandemii koronawirusa, która zachwiała rynkiem pracy. Obostrzenia uniemożliwiające dotychczasowe wykonywanie wielu prac uwypukliły absurd niektórych stanowisk, które składają się na zjawisko tzw. gównoprac, na co już w czerwcu 2020 zwrócił uwagę Instytut Spraw Obywatelskich[2]. Po tym wpisie pojawiło się kilka artykułów w różnych portalach, które wskazywały na korzyści płynące z 4-dniowego tygodnia pracy oraz na przykłady praktycznego zastosowania takiego modelu[3][4][5].
Pozostaje pytanie – który dzień miałby być tym dodatkowym, wolnym? Niektórzy wskazują na piątek, dla nas odpowiedź jest jednak oczywista i zgoła odmienna. Obecne dni wolne to święte dni w religiach abrahamicznych, jednak część rodzimych indoeuropejskich religii również ma taki dzień – jest to czwartek. Ślady wyjątkowej roli czwartku w rodzimych kalendarzach znajdujemy w językach germańskich („Thursday” od Thora) czy romańskich (łaciński „Iovis Dies”), ale także w historycznym określeniu tego dnia u zgermanizowanych Słowian Połabskich – „Perundan”. Również w polskim folklorze i źródłach historycznych przechowały się przesłanki na ten temat[6].
Na sam koniec warto dodać, że czwartek był dniem wolnym jeszcze kilkaset lat temu, choć w zastępstwie soboty. Jako osoby wierzące, ale przede wszystkim zwolennicy tradycji oczekujemy więc, że to właśnie ten dzień stanie się dniem wolnym od pracy – ponownie! Ponadto apelujemy do związków zawodowych i central związkowych w Polsce o uwzględnienie wynikającej z rodzimej tradycji pozycji czwartku i wskazywanie właśnie tego dnia jako kolejnego dnia wolnego w tygodniu roboczym.
Czwartek dniem wolnym od pracy!
[1] https://www.opzz.org.pl/aktualnosci/kraj/krotszy-tydzien-pracy-badania-pokazuja-ze-to-sie-oplaca
[2] https://instytutsprawobywatelskich.pl/krotszy-tydzien-pracy-zamiast-pracy-bez-sensu/
[3] https://spidersweb.pl/2020/08/andrew-yang-czterodniowy-tydzien-pracy.html
[4] https://bezprawnik.pl/krotszy-tydzien-pracy/
[5] https://www.rp.pl/Praca/311169967-Europejska-lewica-Czas-na-czterodniowy-tydzien-pracy.html
[6] https://isap.info.pl/2020/06/04/smierc-za-przedzenie-czyli-czego-nie-robic-w-czwartek/