Jason McQuinn

Post-lewicowa anarchia?

Nadal istnieje duża ilość anarchistów,‭ ‬którzy w takiej lub innej formie,‭ ‬ściśle identyfikują się z polityczną lewicą.‭ ‬Ale jest też rosnąca liczba tych,‭ ‬którzy gotowi są porzucić większość ciężaru związanego z lewicową tradycją.‭ ‬Wiele zagadnień tego problemu powinno być przeznaczonych do ponownego rozważenia,‭ ‬biorąc pod uwagę to,‭ ‬czy identyfikacja z polityczną lewicą‭ ‬-‭ ‬lub jej brak‭ ‬-‭ ‬przynosiły anarchistom w przeszłości jakieś korzyści.

Przez większą część czasu istnienia idei,‭ ‬przez mniej więcej dwa ostatnie wieki,‭ ‬świadomi anarchistyczni aktywiści,‭ ‬teoretycy,‭ ‬grupy i ruchy zajmowały mniejszościową pozycję,‭ ‬wewnątrz eklektycznego świata potencjalnie rewolucyjnej lewicy.‭ ‬W tych czasach,‭ ‬w większości posiadających trwały efekt światowych powstań i rewolucji‭ ‬-‭ ‬autorytaryści stanowili zazwyczaj wśród rewolucjonistów wyraźną większość.‭ ‬A jeśli nawet nie stanowili większości,‭ ‬to często zdobywali dominującą pozycję w inny sposób.‭ ‬Niezależnie‭ ‬-‭ ‬czy byli to liberałowie,‭ ‬socjaldemokraci,‭ ‬nacjonaliści,‭ ‬socjaliści czy komuniści,‭ ‬stanowili oni część większościowego prądu wewnątrz politycznej lewicy,‭ ‬wyraźnie związanego z całą konstelacją autorytarnych koncepcji.‭ ‬Wraz z godnym podziwu poświęceniem dla ideałów takich jak sprawiedliwość i równość,‭ ‬ta większość preferowała hierarchiczną organizację,‭ ‬profesjonalne przywództwo‭ (‬i często jego kult‭)‬,‭ ‬dogmatyczne ideologie‭ (‬szczególne widoczne w wielu wersjach marksizmu‭)‬,‭ ‬obłudny moralizm i powszechny wstręt do społecznej wolności i autentycznych,‭ ‬nie-hierarchicznych wspólnot.‭

Szczególnie po wyrzuceniu z‭ ‬Pierwszej Międzynarodówki,‭ ‬anarchiści znaleźli się w obliczu trudnego problemu.‭ ‬Mogli umiejscawiać swoją krytykę wewnątrz politycznej lewicy‭ ‬-‭ ‬lecz tylko na jej obrzeżach.‭ ‬Albo też mogli całkowicie odrzucić opozycyjną kulturę,‭ ‬decydując się na bycie ignorowanymi i pozostawanie w izolacji.‭

Ponieważ wielu,‭ ‬jeśli nie wszyscy,‭ ‬spośród anarchistycznych‭ ‬aktywistów przychodzą z lewicy‭ ‬-‭ ‬dla rozczarowanych jej autorytarną kulturą możliwość pozostania w obrębie myśli lewicowej i połączenia jej tematów z bardziej wolnościowym nastawieniem‭ ‬-‭ ‬posiada swój stały urok.‭ ‬Anarchosyndykalizm jest najlepszym przykładem tego typu lewicowego anarchizmu.‭ ‬Pozwalało to anarchistom używać elementów lewicowej ideologii i metod pracy na rzecz lewicowych wizji sprawiedliwości społecznej,‭ ‬z jednoczesnym przywiązaniem do anarchistycznych koncepcji,‭ ‬takich jak akcja bezpośrednia,‭ ‬samorządność i niektóre‭ (‬ograniczone‭) ‬elementy kultury wolnościowej.‭ ‬Kolejnym przykładem jest ekologiczna anarcho-lewicowość Murraya Bookchina,‭ ‬występująca obecnie pod nazwą wolnościowego municypalizmu i ekologii społecznej.‭ ‬To wszystko pokazuje niemożliwość uzyskania przyczółków w tych sferach,‭ ‬nawet w tak korzystnych warunkach,‭ ‬jakie ma‭ „‬zielona‭” ‬polityka.‭ ‬Kolejnym przykładem,‭ ‬najbardziej niezauważanym spośród wszystkich typów lewicowego anarchizmu jest decyzja wielu anarchistów,‭ ‬by uczestniczyć w lewicowych organizacjach,‭ ‬mających niewielkie lub żadne przywiązanie do wartości wolnościowych,‭ ‬ponieważ nie widzą możliwości działania razem z innymi anarchistami‭ (‬którzy często są podobnie ukryci poprzez uczestnictwo w tych organizacjach‭)‬.‭

Być może teraz,‭ ‬gdy nadal walą się ruiny lewicowej polityki,‭ ‬nadszedł wreszcie czas,‭ ‬by anarchiści ponownie przemyśleli swój zmniejszający się wpływ na masy.‭ ‬W rzeczywistości ciągle jest jeszcze szansa‭ ‬-‭ ‬jeśli anarchiści odetną się od niezliczonych porażek,‭ ‬czystek i zdrad lewactwa‭ ‬-‭ ‬by idea anarchii stanęła w końcu na własne nogi.‭

Wraz z określeniem dla siebie swoich własnych koncepcji,‭ ‬anarchiści mogą jeszcze raz zainspirować nowe pokolenie buntowników,‭ ‬tym razem mniej skłonnych do kompromisów i tworzenia wspólnego frontu z polityczną lewicą‭ (‬która przeciwstawiała się tworzeniu wolnych społeczności,‭ ‬gdzie tylko się pojawiła‭)‬.‭

Wszelkiego rodzaju wolnościowi rewolucjoniści byli konsekwentnie pozbawiani członkowstwa w większości lewicowych organizacji‭ (‬poczynając od‭ ‬Międzynarodówki‭)‬,‭ ‬zmuszani do milczenia w tych lewicowych organizacjach,‭ ‬gdzie dopuszczono ich do udziału‭ (‬np.‭ ‬anarcho-bolszewicy‭) ‬oraz prześladowani,‭ ‬więzieni,‭ ‬torturowani i mordowani przez lewicowców,‭ ‬którzy osiągnęli polityczną władzę,‭ ‬bądź organizacyjne możliwości,‭ ‬by to robić‭ (‬na co jest mnóstwo przykładów‭)‬.

Dlaczego istnieje tak długi historyczny konflikt i wrogość między anarchistami a lewicą‭? ‬Dlatego,‭ ‬iż istnieją dwie fundamentalnie różne wersje zmiany społecznej,‭ ‬zawarte w ich myśleniu i praktyce.‭ ‬Najprościej mówiąc,‭ ‬anarchiści‭ (‬zwłaszcza anarchiści mimo wszystko identyfikujący się z lewicowością‭) ‬angażują się w działalność,‭ ‬odrzucając stawianie się w roli przywództwa politycznego nad społeczeństwem,‭ ‬odrzucają hierarchię i odrzucają hegemonię jakiejkolwiek dogmatycznej ideologii.‭ ‬Lewica,‭ ‬na odwrót,‭ ‬najczęściej prowadzi do praktyki reprezentacyjności,‭ ‬w której masowa organizacja jest jedynie przedmiotem,‭ ‬wykorzystywanym przez przywództwo,‭ ‬złożone z intelektualistów,‭ ‬ideologów i oportunistycznych polityków.‭

W rzeczywistości,‭ ‬podstawową funkcją historyczną lewicy było przejęcie wszystkich walk społecznych,‭ ‬zdolnych do bezpośredniej konfrontacji z kapitałem i państwem,‭ ‬tak że w żadnym wypadku zwycięstwo nigdy nie zostało osiągnięte,‭ ‬bo stale skrywanym publicznym sekretem była dalsza akumulacja kapitału,‭ ‬kontynuacja płacowego niewolnictwa i hierarchicznej,‭ ‬państwowej polityki jako zasady,‭ ‬przy jednoczesnej nieistotnej retoryce o rewolucji,‭ ‬wolności i sprawiedliwości społecznej.‭

Pytanie brzmi:‭ ‬czy anarchiści mogą lepiej działać poza lewicą‭ ‬-‭ ‬występując z pozycji wyraźnej i bezkompromisowej krytyki,‭ ‬czy też jako ci,‭ ‬którzy zdecydowali się pozostać w ramach lewicy i działać z jej wnętrza‭?